ภาพถ่าย Moment ประหลาดๆ ที่คุณเห็นด้านบนนั้น เป็นผลงานการถ่ายภาพของ Maciej Dakowicz ชาวโปแลนด์ ปัจจุบันเขาพำนักอยู่ที่กรุงเทพฯ ประเทศไทยนี่เอง ชายผู้นี้ไม่ได้เป็นช่างภาพมืออาชีพที่มีความรู้ลึกซึ้งเรื่องการถ่ายภาพแต่อย่างใด แต่เขาเป็นเพียงคนที่มี Passion ในเรื่องการถ่ายภาพและเป็นคนที่รักการเดินทางท่องเที่ยวเท่านั้น แต่คุณแปลกใจไหมว่างานของเขาช่างมีเสน่ห์ในตัวเองเหลือเกิน
ภาพถ่ายเทรนด์งานศิลป์ของคนรุ่นใหม่
คุณเคยแปลกใจไหมว่า บางสิ่งบางอย่างทำไมคนให้มูลค่าสิ่งนั้นเป็นราคาหลายล้าน ทั้งๆที่สำหรับคุณแล้ว บางทีให้ฟรีๆคุณยังไม่อยากได้ บอกว่าเอาไปก็ “รกบ้าน” เสียด้วยซ้ำ ของสะสมบางอย่างไม่ได้มีคุณค่าและมูลค่ากับเราเลย แต่สำหรับบางคนของสิ่งนั้นกลับมีคุณค่าและมูลค่าบางทีประเมินไปได้ งานศิลปะก็เป็นอย่างหนึ่งที่เป็นเช่นนั้น ภาพบางภาพมีราคาแบบซื้อรถได้คันหนึ่งเลยทีเดียว ปัจจุบันโลกพัฒนาไปมากในแง่ของศิลปะแล้วก็ไม่จำเป็นเสมอไปที่จะต้องเป็นภาพวาด ภาพถ่ายก็มีมูลค่าและคุณค่าทางจิตใจไม่ต่างกัน(แต่ต้องเป็นฝีมือของช่างภาพระดับโลกนะถึงจะขายได้ราคาสูง) ซึ่งปัจจุบันมีคนรุ่นใหม่มากมาย ตั้งแต่ Gen X ลงไป หลงใหลการเดินทางและการถ่ายภาพถึงขนาด มีไลฟ์สไตล์ในอุดมคติของตัวเองเลยทีเดียวว่า จะเดินทางท่องเที่ยวไปทั่วและถ่ายภาพและนำกลับมารีวิว แม้ความคิดจะดูเหมือนเพ้อฝัน แต่คุณรู้หรือไม่ว่ามีคนรุ่นใหม่ไม่น้อยเลยนะ ที่สามารถหารายได้และทำแบบนี้จนกลายเป็นอาชีพเลี้ยงตัวเองไปแล้ว
Street Photography เสน่ห์ของภาพถ่ายแบบหนึ่งเดียวในโลก
ถ้ามองในแง่ของงานศิลป์ ภาพถ่ายหลายๆภาพที่เกิดขึ้นบนโลกเรานั้น ก็นับเป็นงานศิลปะที่ประดับโลกให้สวยงามอย่างหนึ่งเหมือนกัน ภาพถ่ายเป็นสิ่งที่บันทึกประวัติศาสตร์และความทรงจำที่แสนดีเอาไว้ให้พวกเราได้เป็นอย่างดี ที่ต่างประเทศนั้นมีศิลปินช่างภาพมากมายที่สนใจสร้างสรรค์ผลง่ายภาพถ่ายในแนวที่พวกเขาเรียกว่า Street Photography ออกมา และ Street Photography ก็กลายเป็นเทรนด์หนึ่งของคนรักการถ่ายภาพรุ่นใหม่ทั่วโลกในทุกวันนี้ แม้แต่ในบ้านเรา ถ้าจะให้นิยามคำว่า Street Photography ก็คงจะนิยามได้ว่า เป็นภาพถ่ายแบบบังเอิญเกิดขึ้นครั้งเดียวในโลก คือ ช่างภาพจะจับภาพทั่วๆไปในถนนหนทางนี่แหละ ไม่ได้เจาะจงว่าจะได้ภาพอะไรชัดเจนแน่นอน แต่พอกดชัตเตอร์ไปแล้วเท่านั้นแหละ ภาพที่ออกมาจะทำให้เราทุกคนต้องอุทานกันเลยว่า “โชคดีแฮะ” เพราะส่วนใหญ่ภาพที่ออกมาจะเป็น Moment ประหลาดๆ แต่มีเสน่ห์และความน่าสนใจ ชวนให้เราได้คิดในเรื่องราวของภาพมากกว่าภาพถ่ายทั่วไป แต่จะบอกว่า คนที่ถ่ายไม่ได้จงใจถ่ายรอแค่ความบังเอิญเพียงอย่างเดียวก็ไม่ใช่แบบนั้น เพราะช่างภาพก็จะต้องมีคอนเซ็ปต์หรือมุมมองบางอย่างอยู่ในใจบ้างเหมือนกัน ภาพถ่ายแต่ละภาพจึงจะออกมาแล้วร้อยเรียงความบังเอิญที่สะท้อนทัศนคติของช่างภาพ รวมถึงบอกเล่าเรื่องราวอันน่าแปลกประหลาดให้เราได้คิดเหมือนกัน
งานศิลป์ที่อยู่ภายใต้ความเคารพในความเป็นมนุษย์
Maciej Dakowicz นั้นจริงๆเรียนจบเอกวิทย์ฯคอม แต่ด้วยใจรักการถ่ายภาพและการท่องเที่ยวจึงเดินทางไปเรื่อยๆในที่ต่างๆและก็เก็บภาพมาในแบบฉบับของเขา ในปี 2002 เขาเริ่มค้นพบแนวการถ่ายภาพแบบ Street Photography และเขาก็พยายามลองฝึกฝนตนเองให้ถ่ายภาพแนวนี้ออกมาให้ได้ แต่จริงๆแล้วเขาไม่ได้ต้องการให้ภาพออกมาอย่างที่เห็นกันนี่หรอก เขาแค่อยากถ่ายภาพวิถีชีวิตของผู้คนตามท้องถนนก็เท่านั้น แต่พอถ่ายไปเรื่อยๆหลายๆภาพมันก็มาลงเอยในแนว Street Photography ที่บังเอิญจริงๆ เขาจึงเริ่มคิดที่จะยกระดับการถ่ายภาพของเขา ซึ่งนำเขาไปสู่การมองสิ่งต่างๆในมุมที่ลึกซึ้งขึ้น สิ่งกลมๆ เขาไม่มองว่ามันกลมอย่างเดียว แต่เขาพยายามหาความบูดเบี้ยวมาจากสิ่งกลมๆนั้นด้วย และงานของเขาใช่ว่าจะธรรมดาเสียที่ไหน เพราะผลงานเขาได้รับการตีพิมพ์ ในหนังสือมาแล้วหลายเล่ม เช่น Street Photography Now ในปี 2010 และ World Atlas of Street Photography ในปี 2014 แต่ผลงานที่เขาสร้างสรรค์ขึ้นมานั้นทุกอย่างอยู่ภายใต้เงื่อนไขที่ว่า “ต้องรวดเร็วและรอบคอบ ไม่ทำให้ใครลำบากใจ และต้องไม่ดูถูกหรือส่อเสียดใคร” Maciej Dakowicz จะใช้วิธีเข้าไปทำความรู้จักกับสิ่งหรือคนที่จะถ่ายอย่างใกล้ชิด ถ้าเป็นผู้คนก็จะพูดคุยทำความรู้จักกับเขาเสียก่อนให้ทุกคนรู้สึกสบายใจและปลอดภัยก่อนที่จะถูกถ่ายรูป ภาพที่ออกมาแม้มันจะดูตลกๆ แต่ทั้งหมดนี้เป็นศิลปะที่อยู่บนความเคารพซึ่งกันและกันในความเป็นมนุษย์อย่างแท้จริง Dakowicz ไม่ได้ทำให้ใครเป็นตัวตลกในสายตาใคร แต่ความตลกหรือความแปลกนั้น มันเกิดขึ้นเองใน Moment นั้นๆของกระบวนการถ่ายภาพ จะเรียกว่าภาพมันจับเอาจังหวะนั้นๆได้โดยบังเอิญก็ว่าได้ นี่จึงกลายเป็นงานศิลป์ที่มีคุณค่าไปโดยปริยาย
สิ่งเหล่านี้สะท้อนให้เราเห็นว่า สิ่งต่างๆถ้าเรารู้จักที่จะมองในมุมที่ต่างออกไปมันก็จะมีคุณค่าและมูลค่าที่ต่างออกไปจากเดิมด้วยเช่นกัน ไม่แน่แนวคิดแบบอาร์ตอย่างนี้อาจเป็นสิ่งที่ช่วยเปลี่ยนแปลงหน้าที่การงานและชีวิตคุณเลยก็ได้ใครจะไปรู้
ที่มาข้อมูลและภาพ : maciejdakowicz