แม้ประเทศไทยจะเป็นประเทศแห่งการเกษตร แต่ภาคเกษตรของไทยเราก็มักเผชิญปัญหาและความท้าทายอยู่เสมอ รวมไปถึงวิถีแห่งเกษตรไทยก็ยังคงอยู่แบบเดิมไม่มีเปลี่ยนแปลง สิ่งที่คนรุ่นใหม่หลายคนมองตรงกันก็คือ หากต้องการที่จะยกระดับภาคเกษตรไทย ก็จะต้องเปลี่ยนแปลงวิถีเกษตรแบบดั้งเดิมมาเป็น Smart Farming หรือวิถีเกษตรอัจฉริยะ
เมื่อย้อนกลับไปมองปี 2020 ที่ผ่านมาสถานการณ์โควิด ก็ได้สร้างความท้าทายอีกด้านให้กับภาคเกษตรไทย แต่ในขณะเดียวกันก็สร้างเทรนด์ใหม่จนกลายเป็นเทรนด์สินค้าเกษตรที่มีความน่าสนใจและตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ผู้คนภายใต้สถานการณ์ที่ไม่แน่นอนนี้ได้เป็นอย่างดีมากขึ้นด้วย ด้วยเพราะคนเดินทางน้อยลง พบปะกันน้อยลง การจับจ่ายต่าง ๆ เกิดขึ้นบนแพลตฟอร์มของโลกออนไลน์เยอะขึ้น ลองมาดูกันดีกว่าว่า เทรนด์สินค้าเกษตรในปี 2021 นี้จะมีแนวโน้มเป็นอย่างไรกันบ้าง
การซื้อขายสินค้าเกษตรจะอยู่บนโลกออนไลน์
อย่างที่ทราบโควิดเป็นสิ่งหนึ่งที่สร้างกรอบให้คนจำเป็นที่จะต้องทำสิ่งต่าง ๆ บนโลกออนไลน์มากขึ้น การซื้อสินค้าเกษตรนั้นคงไม่มีใครคาดคิดว่าจะสามารถซื้อขายบนโลกออนไลน์ได้ เพราะเป็นสินค้าที่ต้องการความสดใหม่ ตัวสินค้าเองก็เก็บรักษาไว้ได้ไม่นาน อายุของสินค้าจะสั้น แต่ในปีที่ผ่านมา Startup หลายรายที่ซุ่มพัฒนานวัตกรรมเพื่อการเกษตรอยู่นั้นได้รับโอกาสให้แสดงผลงานทันที การใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยในแง่ต่าง ๆ ทั้งการจัดเก็บผลผลิต การบรรจุภัณฑ์ ไปจนกระทั่งการขนส่งไปจนถึงปลายทางนั้น สามารถใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาช่วยได้
ซึ่งนวัตกรรมต่าง ๆ นั้นได้ทำให้ ผลผลิตสินค้าทางการเกษตรเก็บได้นานขึ้น โดยที่คุณค่าทางอาหารไม่ได้ลดลง และสามารถที่จะนำขึ้นมาจำหน่ายผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ได้ ไม่เพียงแค่นั้นจุดที่น่าสนใจก็คือ Startup เหล่านั้นได้สร้างแพลตฟอร์มของตนเองขึ้นมาทำเป็นช่องทางเชื่อมระหว่างเกษตรกรที่ต้องการขาย กับผู้บริโภคที่ต้องการซื้อสินค้าเกษตรคุณภาพเข้าหากัน โดย Startup เหล่านี้จะลงไปหาเกษตรกรในพื้นที่ต่าง ๆ เพื่อดึงเข้ามาเป็นสมาชิก และจัดตั้งเป็นกลุ่มเกษตรบนโลกออนไลน์ โดยพวกเขาจะไปช่วยเหลือเกษตรกรในแง่ของการนำเทคโนโลยีเข้าไปช่วยในการจัดเก็บและบรรจุภัณฑ์สินค้าเกษตรให้เหมาะสมกับการขายออนไลน์ ต่อมาก็จะประชาสัมพันธ์ไปยังผู้บริโภคว่า พวกเขามีสินค้าเกษตรคุณภาพดีมานำเสนอใครสนใจก็เข้ามาซื้อบนแพลตฟอร์มออนไลน์ของพวกเขาได้
เมื่อคนเดินทางไม่ได้กันในช่วงที่ผ่านมาทำให้ หลายคนสั่งซื้อสินค้าเกษตร ทั้งแบบสดแบบแปรรูปผ่านแพลตฟอร์มของ Startup ที่ทำด้านนี้ไม่น้อย ซึ่งกลุ่มผู้ประกอบการ Startup จะเป็นเพียงจุดเชื่อมโยงหรือตัวกลางที่เป็นตลาดเท่านั้น เป็นการเปิดพื้นที่ให้เกษตรกับผู้ซื้อมาเจอกันโดยตรงแบบไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง ก็ต้องยอมรับว่าในปีที่ผ่านมากระแสตอบรับดีทีเดียว จนเชื่อเลยว่าเทรนด์สินค้าเกษตรในปี 2021 นี้ จะยังคงโลดแล่นอยู่บนโลกออนไลน์แบบนี้ต่อไป และมีโอกาสมากที่จะเป็นแบบนี้ไปได้ในระยะยาว
Urban Farming การทำฟาร์มในเมือง
สิ่งนี้ก็นับว่าเป็นเทรนด์สินค้าเกษตรที่เกิดขึ้นในช่วง 2 – 3 ปีที่ผ่านมานี้เช่นกัน ยิ่งมีโควิดเข้ามา บางคนตกงานก็ผันตัวเองมาทำเกษตรมากขึ้น แต่ด้วยต้องอาศัยอยู่ในเมือง บวกกับได้เรียนรู้วิถี Smart Farming จากสื่อต่าง ๆ จึงได้ลองนำมาใช้กับการทำเกษตรไป ๆ มา ๆ ก็เกิดกระแสการทำฟาร์มในเมือง คือ เป็นการทำการเกษตรในระบบโรงเรือนปิด ซึ่งเกษตรกรสามารถที่จะบริหารจัดการและควบคุมทุกอย่างได้แบบเบ็ดเสร็จ โดยระบบโรงเรือนปิดนี้ใช้พื้นที่ไม่ต้องมาก แต่จะต้องใช้ทุกพื้นที่ที่มีให้เป็นประโยชน์สามารถทำได้ในหลายพื้นที่ ทั้งลานโล่ง ลานจอดรถ ดาดฟ้าของตึกก็ทำได้ บางคนปลูกผักสดออร์แกนิก บางคนปลูกผลไม้ปลอดสาร ซึ่งเมื่อได้ผลผลิตมาก็ส่งขายตามแหล่งต่าง ๆ รวมไปถึงขายออนไลน์ กระแสตอบรับก็ดีด้วย เพราะคนสนใจในสินค้าเกษตรออร์แกนิกมากในตอนนี้
จากกระแสความฮิตในการทำฟาร์มในเมืองในช่วงระยะที่ผ่านมา รวมไปถึงการตอบรับในแง่ยอดขายก็ดี ทำให้ตอนนี้มี Smart Farming จำนวนหนึ่งไม่เพียงที่จะปลูกเองขายเองเท่านั้น แต่ยังมีบริการให้เพิ่มเติมเป็นเสมือนแฟรนไชส์เกษตรสำเร็จรูปหรือ อาจเรียกได้ว่าเป็นนวัตกรรมอีกแบบหนึ่งก็ได้ คือ มีการนำระบบทำฟาร์มในเมืองส่งต่อให้กับผู้ที่สนใจทำธุรกิจนี้ด้วย ซึ่งนั่นทำให้มีการคาดการณ์กันว่าเทรนด์สินค้าเกษตรที่มาจากฟาร์มในเมืองจะมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นในช่วงปีนี้ค่อนข้างแน่นอน
ต่อยอดสินค้าเกษตรจนถึงโต๊ะอาหาร
เทรนด์สินค้าเกษตรอีกประการที่คาดกันว่าน่าจะเกิดเป็นรูปธรรมชัดขึ้นในปีนี้ก็คือ Total Solutions หรือบริการด้านการเกษตรแบบเบ็ดเสร็จครบวงจร คือ เป็นบริการที่ผู้ประกอบการอาจจะเป็น Startup หรือผู้ประกอบการรายใหญ่จะนำนวัตกรรมการเกษตรลงไปเชื่อมโยงกับเกษตรกร โดยจะช่วยเหลือปรับปรุงตั้งแต่กระบวนการผลิตสินค้าเกษตร เพื่อให้ได้ผลผลิตที่ดีมีมาตรฐาน และสามารถลดต้นทุนการผลิตได้ จากนั้นก็จะเอาช่วยเหลือในเรื่องการเก็บรักษาและการแปรรูปวัตถุดิบ จนกระทั่งส่งออกขายและจำหน่ายไปถึงมือผู้บริโภคบนโต๊ะอาหาร เรียกว่าเป็นระบบการดูแลตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำของวงจรธุรกิจเลยทีเดียว ซึ่งการทำเช่นนี้จะช่วยทำให้สินค้าเกษตรของไทยเกิดความยั่งยืนในตลาดมากยิ่งขึ้น
ทั้งหมดนี้คือ เทรนด์สินค้าเกษตรที่เราน่าจะได้เห็นกันในปีนี้ นับเป็นสิ่งที่น่าสนใจอยู่ไม่น้อยที่คนไทยเราจะหันกลับมามองและให้ความสำคัญกับภาคเกษตรบ้าง ประเทศจะพัฒนาไปในเรื่องไหน หรือทางไหนก็ตาม แต่ก็จงอย่าลืมว่ารากฐานของไทยเรานั้นเป็นประเทสเกษตรกรรม ถ้าเราช่วยกันผลักดัน ร่วมแรงกันทุก ๆ ฝ่าย เศรษฐกิจของไทยอาจฟื้นได้เร็วขึ้นจากภาคเกษตร ซึ่งอาจจะเป็นผลดีมากกว่าการผลักดันแต่ด้านการท่องเที่ยวเพียงอย่างเดียวก็เป็นไปได้
