ระบบ Automation หรือเทคโนโลยีอัตโนมัติ เริ่มมีบทบาทมากขึ้นเรื่อยสำหรับการทำงานในภาคอุตสาหกรรม และโลจิสติกส์ ซึ่งจริงๆแล้วเรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ ในต่างประเทศเริ่มใช้กันมาเป็น 10 ปีแล้ว และทุกคนก็ได้เห็นประโยชน์อันมหาศาลของเทคโนโลยีนี้ แต่สิ่งที่ทำให้ผู้ประกอบการและนักอุตสาหกรรมไทยกังวลใจก็คือ การ disruption ของเทคโนโลยีเหล่านี้จะเข้ามาแทนที่แรงงานมนุษย์ และจะเป็นต้นเหตุที่ทำให้เกิดวิกฤตแรงงานขึ้นมานั่นเอง แล้วเราควรจะปรับตัวรับมือกันอย่างไรดี

ส่องเทรนด์ Automation ของต่างประเทศ

หากเราจะดูปรากฏการณ์และการเปลี่ยนแปลงไปของแวดวงอุตสาหกรรม ก็คงต้องดูเจาะกันไปที่ประเทศหลักๆในวงการอุตสาหกรรมอย่าง จีน อเมริกา เยอรมัน เกาหลีและญี่ปุ่น ประเทศต่างๆเหล่านี้เริ่มมีการใช้ระบบ Automation อย่างเป็นรูปเป็นร่างจริงจังกันตั้งแต่ปี 2008 เป็นต้นมา แต่ในระยะนั้นเทคโนโลยียังไม่พัฒนามาไกลแบบปัจจุบัน ระบบ Automation ยังเป็นการลงทุนที่สูงมาก แม้จะลงทุนสูงแต่ประเทศในกลุ่มผู้นำด้านอุตสาหกรรมการผลิตเหล่านี้ก็ตัดสินใจที่จะลงทุนนำมาใช้ เพราะพวกเขาต่างประสบปัญหาด้านการขาดแคลนด้านฝีมือแรงงานในการผลิต อย่างจีนแม้ประชากรจะเยอะก็ตาม แต่จีนเร่งขยายประเทศในทุกๆด้านกลุ่มคนในวัยแรงงานจึงไม่เพียงพอ พวกเขาจึงต้องตัดสินใจเลือกใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย

ทุกๆประเทศที่ตัดสินใจใช้ระบบ Automation เข้ามาช่วยต่างพบว่าอัตราการผลิต อัตราการเติบโตทางธุรกิจอุตสาหกรรมของพวกเขาโตขึ้นอย่างรวดเร็วแบบก้าวกระโดด กลุ่มอุตสาหกรรมที่เห็นเด่นชัดมากในการเติบโตและอัตราการแข่งขันสูงขึ้นก็คือ อุตสาหกรรมยานยนต์ และในภาพรวมแล้วอุตสาหกรรมทุกด้านโตขึ้นทั้งหมด อย่าง อเมริกาโตขึ้นเฉลี่ย 15% ในทุกปี ตั้งแต่ช่วงปี 2008 – 2017 ญี่ปุ่นโตขึ้นมากกว่า 5% ต่อปี สิ่งเหล่านี้พิสูจน์ให้เห็นชัดแล้วว่า ระบบ Automation มีพลังในการเปลี่ยนโลกอุตสาหกรรมแค่ไหน แล้วไฉนเลยนักอุตสาหกรรมทั้งหลายจะมองข้ามไปได้ ยิ่งในปี 2020 – 2025 นี้ IoT จะยิ่งเข้ามามีบทบาทสำคัญกับวงการอุตสาหกรรมมากขึ้นด้วย ระบบอัตโนมัติจะถูกนำมาใช้จนกลายเป็นสิ่งทั่วไปกันเลยทีเดียว

Automation มีความสำคัญกับอุตสาหกรรมในแง่ไหนบ้าง

หากเราต้องการเข้าใจอย่างถ่องแท้ว่าระบบอัตโนมัติจะช่วยให้อุตสาหกรรมต่างๆได้ประโยชน์อะไรบ้าง ก็คงต้องถามจากผู้ที่อยู่ในแวดวงอุตสาหกรรม การขนส่งและโลจิสติกส์ อย่าง บริษัท เพกาซัส เออีซี จำกัด หนึ่งในผู้ประกอบการที่มีประสบการณ์ในเรื่องเกี่ยวกับเทคโนโลยี Automation โดยตรง ซึ่งเราก็ได้ข้อมูลว่า

จากรายงานที่มีการสำรวจคร่าวๆอย่างไม่เป็นทางการพบว่า ในช่วงปี 2018 ที่ผ่านมาธุรกิจอุตสาหกรรมที่เลือกใช้เทคโนโลยี Automation ไม่ว่าจะเป็นเครื่องจักรหุ่นยนต์ หรือระบบแขนกลต่างๆแม้กระทั่งเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และการจัดเก็บข้อมูลระยะไกลเข้ามาช่วยในการดำเนินงานนั้น ล้วนแล้วแต่มีศักยภาพในการทำงานที่สูงขึ้นทั้งนั้น อย่างการใช้หุ่นยนต์เฉลี่ยแล้วช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของแรงงานที่มีอยู่ได้ถึง 0.4% และสามารถเพิ่มผลผลิตให้กับอุตสาหกรรมได้สูงขึ้นเฉลี่ย 14% เลยทีเดียว ตัวแทนจากเพกาซัส เออีซีได้ให้ข้อมูลโดยภาพรวม

ตัวแทนจากเพกาซัส เออีซี ยังกล่าวต่อไปว่า สำหรับผู้ประกอบการอุตสาหกรรมและโลจิสติกส์ในบ้านเรา เหตุผลที่จะเลือกลงทุนกับเทคโนโลยี Automation ก็จะมาจากเหตุผลหลักๆดังนี้

  • ต้องการลดต้นทุนธุรกิจ
  • ต้องการเพิ่มคุณภาพให้กับการผลิตและการขนส่ง
  • ต้องการผลิตให้มากขึ้นและไวขึ้น ให้สอดรับกับข้อจำกัดด้านเวลา สถานที่ และสภาพแวดล้อมที่มีมากขึ้น
  • ต้องการเซฟบุคลากร เพิ่มความปลอดภัยและควบคุมเรื่องสุขภาพที่ดีให้กับแรงงานได้

ซึ่งจากภาพกว้างๆนี้ จะเห็นว่าจริงๆแล้วเทคโนโลยี Automation ไม่ได้มีจุดประสงค์ที่จะเข้ามาแทนที่มนุษย์ แต่กลับจะเข้ามาสนับสนุนมนุษย์ให้ทำงานกันง่ายขึ้นและมีประสิทธิภาพดีขึ้นมากกว่า

ในด้านแรงงานควรจะปรับตัวกับเรื่องนี้อย่างไร

โลกที่เปลี่ยนไปในวันนี้ กำลังบอกเราอยู่แล้วว่า เราไม่อาจปฏิเสธการเข้ามาแทรกแซงของเทคโนโลยีในชีวิตประจำวันได้อีกแล้ว เมื่อเทคโนโลยี Automation เริ่มเป็นสิ่งที่เป็นปัจจุบันมากขึ้นในวงการอุตสาหกรรม การที่แรงงานและนักอุตสาหกรรมจะอยู่ร่วมกับเทคโนโลยีนี้ได้อย่างไม่กระทบกับอาชีพมากนักก็จำเป็นจะต้อง

1.เรียนรู้และปรับตัว – ภายใต้เทคโนโลยีที่ทันสมัยและเป็นอัตโนมัตินั้น เบื้องหลังยังไงก็ต้องมีคนในการควบคุมดูแลจัดการ ฉะนั้น อย่าปฏิเสธมัน แต่จงเรียนรู้มันให้มากขึ้น พัฒนาตนเองให้กลายเป็นแรงงานที่มีฝีมือ เทคโนโลยีก็จะกลืนกินเราไปไม่ได้แน่นอน

2.ต้องเพิ่มความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน – ภาคแรงงานต้องพยายามพัฒนาทักษะพิเศษของตนเองในด้านต่างๆออกไปด้วยให้นอกเหนือจากความสามารถที่เทคโนโลยีทำได้ แบบนี้โอกาสที่เราจะอยู่รอดในทุกสาขาอาชีพก็จะมีสูงขึ้น

3.คิดถึงการเพิ่มมูลค่าเสมอ – การเพิ่มมูลค่านั้นก็คือ การเพิ่มมูลค่าให้กับตนเองก่อน หลังจากนั้นก็จะเกิดความคิดในการเพิ่มมูลค่าของสินค้าและสิ่งต่างๆตามมานี่คือสิ่งที่เทคโนโลยียังเอาชนะเราไม่ได้แบบ 100%

เทคโนโลยีระบบ Automation ไม่ใช่สิ่งน่ากลัว น่าวิตก หากเราไม่หยุดยั้งในการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง ไม่ว่าผู้นำองค์กรจะตัดสินใจอย่างไร ถ้าคุณคือคนพัฒนาตัวเองเสมอ เทคโนโลยีก็ไม่สามารถลดทอนคุณค่าและมูลค่าของคุณได้แน่นอน